Climate Garden, czyli innowacje przeciw zmianom klimatu

Z najnowszego Raportu Lancet Countdown płyną niestety niepokojące wnioski. Zmiany klimatu są odczuwalne właściwie już w każdym zakątku świata i mają negatywny wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie wielu milionów ludzi.

A jakby tego było mało, wyniki badań z poprzednich lat, wskazują, że tendencja ta niestety przybiera na sile. Dlatego, tak ważne są wszelkie działania zaradcze na różnych poziomach decyzyjnych i w różnych obszarach, o co apelują naukowcy, autorzy raportu. (link: https://www.lancetcountdown.org/2021-report/)

Projekt pt. „Opracowanie technologii i budowa obiektu z zakresu zielono-niebieskiej infrastruktury (tzw. Climate Garden) o charakterze adaptacyjno-mitygacyjnym do zmian klimatu w ujęciu lokalnym”, zrealizowany w ramach obecnej edycji Bonów na innowacje, świetnie wpisuje się w takie działania. Instytut Nowych Technologii Inżynierii Środowiska z Nowego Żabna, zaplanował stworzenie w ujęciu lokalnym obiektu w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury tzw. Climate Garden, który łączy w sobie działania adaptacyjne (przystosowanie do skutków zmian klimatu) oraz mitygacyjne (łagodzące zamiany klimatu), takie jak: wykorzystanie wody opadowej do nawadniania terenów zielonych, stworzenie systemów małej retencji, wykorzystanie odpadów biodegradowalnych w miejscu ich powstawania, zwiększenie powierzchni terenów zielonych, poprawę jakości powietrza, produkcję biożywności i promocję rozwoju lokalnej bioróżnorodności.

W ramach przyznanego wsparcia, wybrany przez Instytut wykonawca Park Technologiczny Interior, opracował i stworzył obiekt demonstracyjny, składający się z siedmiu połączonych ze sobą mikro ogrodów:

1. Ogród deszczowy umożliwiający gospodarowanie wodą opadową w obiegu zamkniętym i jednocześnie odciążający publiczny system kanalizacji, składający się ze studzienki zbiorczo-kontrolnej wyposażonej w kosz filtracyjny, z podziemnego zbiornika na wodę opadową i pompy zamontowanej w zbiorniku wyposażonej w automatyczny system załączający i wyłączający pompę, oraz z rurociągów transportujących wodę opadową. Wykorzystanie zgromadzonej wody odbywa się poprzez mikrozraszanie i kropelkowe nawadniania roślinności, a nadmiar wody opadowej kierowany jest grawitacyjnie do złoża heksagonalnego umiejscowionego w ogrodzie retencyjnym. Rurociąg tłoczny prowadzący od pompy zakończono złączem, które umożliwia trzeci sposób wykorzystania deszczówki poprzez podłączenie węża ogrodowego.
2. Ogród retencyjny służący do usuwania zanieczyszczeń związków azotu i metali ciężkich z wody opadowej, nawadniający samoistnie roślinność rosnącą wzdłuż złoża hydrofitowego, poprawiający lokalny mikroklimat, złożony z czterech połączonych ze sobą sześciokątów wypełnionych mieszanką organiczno-mineralną i roślinnością hydrofitową.
3. Ogród wertykalny, czyli zielone ściany zbudowane na konstrukcji ogrodu antystresowego i bioodpadkowego, których zadaniem jest poprawa jakości powietrza poprzez redukcję kurzu unoszącego się w powietrzu, absorpcje dwutlenku węgla, produkcję tlenu i regulację poziomu wilgotności. Inne nie mniej ważne funkcje tego ogrodu to ochrona termiczna i tłumienie hałasu. Jest on również schronieniem dla ptaków i owadów.
4. Ogród bioodpadkowy pozwalający na wykorzystanie wszelkich odpadów biodegradowalnych do produkcji kompostu i  płynnego humusu, jako naturalnych nawozów do w pełni ekologicznego nawożenia posadzonej roślinności w ogrodzie wertykalnym, retencyjnym, bioróżnorodności i biożywności. Występujące w humusie kwasy humusowe, fulowe oraz huminowe tworzą w glebie strukturę, dzięki której zarówno woda jak i substancje odżywcze pozostają dłużej dostępne dla roślin. Ogród złożony jest z kompostownikawyposażonego w zbiornik do produkcji i magazynowania humusu płynnego wraz z systemem dystrybucji płynu do zbiornika na deszczówkę.
5. Ogród bioróżnorodności czyli domki dla owadów, hotele dla jeży, poidełka dla pszczół oraz donice z roślinnością miododajną i łąką kwietną umieszczone w konstrukcjach ogrodu antystresowego i bioodpadkowego. Wyselekcjonowane rośliny dostarczają pszczołom nektar i spadź, niezbędne do produkcji miodu. Opadłe liście roślin wypełniają domki jeży oraz trafiają do kompostownika. Rośliny w tym ogrodzie nawadniane są wodą deszczową i nawożone naturalnymi nawozami powstałymi w ogrodzie bioodpadkowym. Ogród bioróżnorodności będący miejscem zgodnego bytowania wielu organizmów, promuje zalety wytwarzania zdrowej żywności.
6. Ogród antystresowy (edukacyjny) wyposażony w drewnianą altanę z zamontowanym oświetleniem ledowym zasilanym z paneli fotowoltaicznych, z dachem wykonanym w zielonej technologii, posadowioną na antysmogowych kostkach brukowych. Altana wyposażona jest w 3 ściany oraz w ławki i służy do prowadzenia zajęć edukacyjnych oraz do odpoczynku.
7. Ogród biożywności zawierający zioła oraz drzewka owocowe. Opadłe liście drzewek wypełniają domki jeży oraz trafiają do kompostownika. Ogród tworzy specyficzny mikroklimat dla owadów, sprzyjający ich rozwojowi i promuje zalety wytwarzania zdrowej żywności.

Stworzona technologia, łączy ze sobą kompleksowo w ramach jednego rozwiązania i w szerokim zakresie zarówno działania adaptacyjne jak i mitygacyjne, które pozytywnie oddziałują na środowisko. Służy również budowaniu świadomości ekologicznej lokalnych społeczności. Dotychczas na terenie Polski brak było podobnych rozwiązań. Tym samym projekt wpisał się w apele zatroskanych o klimat naukowców, a oferta firmy wzbogaciła się o nowy produkt.

– Realizacja projektu spełniła oczekiwania ponad miarę. Nie tylko opracowano unikatowe projekty techniczno-technologiczne oraz budowalno-wykonawcze obiektu z zakresu zielono-niebieskiej infrastruktury, które są gotowym produktem do wykorzystania w firmie, ale stworzony  demonstracyjny obiekt Climate Garden składający się z siedmiu mikro ogrodów, dał odpowiedzi na pytania z zakresu infiltracji wody opadowej do gruntu oraz usuwania zanieczyszczeń organicznych, biogennych i metali ciężkich w złożu hydrofitowym. Wymiernym efektem przeprowadzonych działań jest uzyskanie praw z rejestracji wzoru przemysłowego w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej oraz uzyskanie prawa wyłączonego na wzór użytkowy poza granicami RP a także zgłoszenie wniosku do Urzędu Patentowego RP o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. Warto też dodać, że produkt kupiło już dwóch pierwszych odbiorców, a kolejny przedsiębiorca, z którym prowadzimy rozmowy, zainteresowany jest realizacją kilku obiektów Climate Garden – mówi właściciel Instytutu dr inż. Tomasz Warężak.

Tytuł projektu: Opracowanie technologii i budowa obiektu z zakresu zielono-niebieskiej infrastruktury (tzw. Climate Garden) o charakterze adaptacyjno-mitygacyjnym do zmian klimatu, w ujęciu lokalnym

Wartość 144 705,87 PLN,  w tym dofinansowanie 99 999,99 PLN

Instytut Nowych Technologii Inżynierii Środowiska jest jedną z niewielu w Polsce jednostek typu spin-out, działającą w sektorze zielonych technologii. Szczególnym obszarem zainteresowań firmy są tereny niezurbanizowane, na których promuje i wdraża technologie m.in. z obszaru gospodarki wodnej, ściekowej i osadowej, a także zielono-niebieskiej infrastruktury, wpisując się w ten sposób w ramy koncepcji gospodarki niskoemisyjnej oraz gospodarki o obiegu zamkniętym. O innowacyjności i dynamice działania Instytutu świadczy fakt, iż w ciągu zaledwie kilku lat działalności opracowano i dokonano zgłoszeń kilkunastu wynalazków, znaków towarowych i wzorów przemysłowych i użytkowych, z czego aż 85%  zostało wdrożonych zarówno w regionie lubuskim, jak również na terenie kraju i za granicą.